Verkorte spelling ván Veldese wäörd.
Verkorte spelling ván Veldese wäörd.
- Klinkers.
De klinkerteikens zien wie in `t Nederlands, `n paar aparte teikens zien:
• de ö: dizze klinker kump veur in: wäörd wie: Kölle, pötje, rös en vös, löt.
• de ó: dizze klinker kump veur in wäörd wie: póp, klómp, jóng, hónd, pónd, lónge, kómme, dómme.
• de ae: dizze klinker kump veur in wäörd wie: laeve, waers, kaetel, maete, gezaete.
• de äö: dizze klinker kump veur in wäörd wie: wäörd, näöd, häökske, häörke, häös, bäöke.
• de ao: dizze klinker kump veur in wäörd wie: zaor, zwaor, paol, naod, haok.
Schrief naet: ee, oo, uu, aa, ás dát in `t Nederlands verkierd is, dus vader, kure, laje, luje, leje.
- Twieëklanke.
Veurbeelde ván Veldese wäörd mit twieëklanke:
• ieë: twieë, zieë, tieën – twee, zee, teen of tien.
• oeë: roeëd, bloeët, knoeëje – rood, bloot, knoeien.
• aej: traej, knaeje, baeje, gaeje – stap, kneden, bidden, wieden.
• uuj (uje) luuj, kuuj, luje – mensen, koeien, luiden.
• euj: bleuj, (ik) greuj – bloei, (ik) groei.
• äöj: släöj – sloten.
• oej: roej – (trap) roede.
• aoj: (aoje) (ik) baoj, (ik) traoj – (ik) bood, (ik) stapte.
• aj: (ajje) paj, pajje – dik iemand, dikke personen
• aaj: (aje) (ik) vaaj, flaaj, laje – (ik) vouw, vlaai, lades.
• uue: bruuedjes, duueskes, ruueskes – broodjes, doosjes, roosjes.
• Kaes vur ou en ni vur au, behalve ás `t Nederlands au haet (b.v. koupe, rouke, auto)
• Kaes vur ei en ni vur ij, behalve ás `t Nederlands ij haet (bv. ein, tei, klein, fijn)
•Haol de twieëklanke naet daorein mit lange klinkers! Vergelièk is de schrièfwies ván:
Broeëd (zwartbroeëd) – broèd (bruid), de luues (je leest) – de luus ( de luizen)
Ás se en bietje uvverdriefs, klinke luues has wie lujes en broeëd wie broewed.
• Verschil in klanke: liene (lijnen), liène (linnen) lieëne (lenen).
• Verschil in beteikenis: wiès ( moeder is wijs), wiès ( melodie), wies (tot).
- Meiklinkers.
De meiklinkers zien wie in `t Nederlands. En bezónder geval is de sj: sjókkelaat, sjeloers.
- “t” of “d” op `t end ván en waord.
- Ás en waord in `t Nederlands op `t end en d haet, blief die in `t Veldes bewaard. Ás `t Nederlands
gen veurbeeld mit en d haet, dán altied en t schrieve, want die klinkt dao. Dus: hónd, land, tand, bed, wied, naeve kat, rat en wet.
- `t Kort wäördje “se”.
D`n ónbeklemtoeënde vorm ván dich is se. Dát is en waord. Schrief dát los ván `t werkwaord. Dus: kiek se, kump se, löt se, pak se, ás se kumps, ás se dát már löts.
- Internationale wäörd.
Internationale wäörd waere in `t Veldes zoeëvuuel meugelik in de internationale spelling geschraeve.
Dus: telefoon, televisie, diskette, computer, chatte, sms-e